Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
Type: Article
Published: 2022-05-03
Page range: 227-279
Abstract views: 1077
PDF downloaded: 2

A synopsis of the genus Stryphnodendron (Fabaceae, Caesalpinioideae, mimosoid clade)

Universidade Federal de Ouro Preto, Herbário OUPR. Campus Morro do Cruzeiro s.n., 35400-000, Ouro Preto/MG, Brazil.
Universidade Federal de Santa Catarina, Departamento de Botânica/ CCB. Rua Eng. Agronômico Andrei Cristian Ferreira 216, 88040-535, Florianópolis/SC, Brazil.
Universidade de São Paulo, ESALQ. Av. Pádua Dias 11, 13418-900, Piracicaba/SP, Brazil. Escola Nacional de Botânica Tropical, Jardim Botânico do Rio de Janeiro, Rua Pacheco Leão 2040, 22460-030, Rio de Janeiro/RJ, Brazil.
Universidade de São Paulo, ESALQ. Av. Pádua Dias 11, 13418-900, Piracicaba/SP, Brazil.
Barbatimão Leguminosae endangered Stryphnodendron conicum Stryphnodendron dryaticum Stryphnodendron holosericeum Stryphnodendron orinocense Stryphnodendron platycarpum Stryphnodendron procerum Stryphnodendron riparium Stryphnodendron velutinum Stryphnodendron venosum Eudicots

Abstract

Stryphnodendron is a Neotropical genus of Fabaceae (Caesalpinioideae, mimosoid clade), comprising 36 taxa occurring from Nicaragua to Southern Brazil, most of them found and endemic in Brazil, being especially frequent in savannas (Cerrado) and the Amazon Forest. This synopsis presents the designation of 16 lectotypes, eight new synonyms, a new combination with a nomenclatural status change, a species’ reestablishment, two doubtful names and three excluded species. We also present nine new species, which are described and illustrated. All the species are accompanied by comments on geographical distribution, habitat and IUCN Conservation status. 

References

Aublet, J.B.C.F. (1775) Histoire des Plantes de la Guiane Françoise. Vol. 2. Pierre-François Didot, London & Paris, 160 pp.

Bachman, S., Moat, J., Hill, A.W., de la Torre, J. & Scott, B. (2011) Supporting Red List threat assessments with GeoCAT: Geospatial Conservation Assessment Tool. ZooKeys 150: 117–126. https://doi.org/10.3897/zookeys.150.2109

Barneby, R.C. & Grimes, J.W. (1984) Two leguminous forest trees new to the flora of French Guiana. Brittonia 36 (1): 45–48. https://doi.org/10.2307/2806290

Barneby, R.C., Grimes, J.W., Berry, P.E., Brunner, D., Forero, E., Cárdenas, L., De Martino, G., Hopkins, H.C.F. & Occhioni, E.M.L. (2001) Mimosaceae. In: Berry, P.E., Yatskievych, K. & Holst, B.K. (Eds.) Flora of the Venezuelan Guayana. Vol. 6. Missouri Botanical Garden Press, Missouri. pp. 580–677.

Barroso, G.M., Morim, M.P., Peixoto, A.L. & Ichaso, C.L.F. (1999) Frutos e sementes: morfologia aplicada à sistemática de dicotiledôneas. Viçosa, UFV, 443 pp.

Bediaga, B. & Lima, H.C. (2015) A “Flora Fluminensis” de frei Vellozo: uma abordagem interdisciplinar. Boletim do Museu Paraense Emílio Goeldi. Ciências Humanas 10 (1): 85–107. https://doi.org/10.1590/1981-81222015000100005

Bentham, G. (1841) Notes on Mimoseae, with a short synopsis of species. The Journal of Botany 4 (31): 323–418.

Bentham, G. (1875) Revision of the suborder Mimoseae. Transactions of the Linnean Society of London 30 (3): 335–375. https://doi.org/10.1111/j.1096-3642.1875.tb00005.x

Bentham, G. (1876) Leguminosae II et III. Mimoseae. In: Martius, C.F.P. (Ed.) Flora brasiliensis. v. 15, pars 2. Lipsiae apud Frid. Fleishcer in Comm., Monachii, pp. 257–502.

Borges Filho, H.C. & Felfili, J.M. (2003) Avaliação dos níveis de extrativismo da casca de barbatimão [Stryphnodendron adstringens (Mart.) Coville] no Distrito Federal, Brasil. Revista Árvore 27 (5): 735–745. https://doi.org/10.1590/S0100-67622003000500016

Borges, L.M., Schultz, M., Poppendieck, H., Kallunki, J.A. & Trovó, M. (2018) A tale of traded specimens, or what to know when selecting types from Ernst Ule’s collections. Taxon 67 (3): 591–605. https://doi.org/10.12705/673.10

Britton, N.L. & Killip, E.P. (1936) Mimosaceae and Caesalpiniaceae of Colombia. Annals of the New York Academy of Sciences 35 (3): 101–208. https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1933.tb55366.x

Chodat, R. & Hassler, E. (1904) Plantae Hasslerianae soit enumeration des plantes récoltées au Paraguay par le Dr. Émile Hassler, d’Aarau (Suisse) de 1885 à 1902. Bulletin de l’Herbier Boissier, sér. 2, 4 (6): 548–563.

Coville, F.V. (1910) The Century Dictionary and cyclopedia. Vol. 11 (Suppl.). The Century Co., New York, 754 pp.

Cowan, R.S. (1958) The botany of the Guyana Highlands. Memoirs of The New York Botanical Garden 10 (1): 1–156.

Ducke, A. (1915) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne. Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro 1 (1): 7–57.

Ducke, A. (1925) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne (IIIa Partie). Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro 4: 1–208.

Ducke, A. (1925a) As leguminosas do Estado do Pará. Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro 4: 211–341.

Ducke, A. (1930) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne, IVe série. Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro 5: 101–184.

Ducke, A. (1933) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne, Ve série. Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro 6: 1–106.

Ducke, A. (1944) New or noteworthy Leguminosae on the Brazilian Amazonia. Boletim Técnico do Instituto Agronômico do Norte 2: 1–33.

Ducke, A. (1949) Notas sobre a Flora Neotrópica II. Boletim Técnico do Instituto Agronômico do Norte 18: 1–248.

Forero, E. (1972) Studies in Stryphnodendron (Leguminosae: Mimosoideae) including two new taxa. Brittonia 24 (2): 143–145. https://doi.org/10.2307/2805864

Glaziou, A.F.M. (1906) Plantae Brasiliae centralis a Glaziou lectae (Liste des plantes du Brésil Central recueillies en 1861-1895 par A.F.M.Glaziou). Societé Botanique de France, Mémoires 3: 1–648. https://doi.org/10.5962/bhl.title.4336

Guevara, L.C. (1974) Los géneros venezolanos de las Mimosoideae (Leguminosae). Revista Facultad de Agronomía (Maracay) 7: 109–194.

Harms, H. (1923) Leguminosae americanae novae V. Repertorium Specierum Novarum Regni Vegetabilis 19 (4–7): 61–70. https://doi.org/10.1002/fedr.19230190405

Hochreutiner, B.P.G. (1910) Critical notes on new of little known species in the Herbarium of the New York Botanical Garden. Bulletin of the New York Botanical Garden 6 (21): 262–299.

IUCN (2012) IUCN Red List Categories and Criteria version 3.1. 2<sup>nd</sup> ed. Available from: http://jr.iucnredlist.org/documents/redlist_cats_crit_en.pdf (accessed 15 May 2018)

IUCN (2022) Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria Version 15 (January 2022). Available from: https://nc.iucnredlist.org/redlist/content/attachment_files/RedListGuidelines.pdf (accessed 11 March 2022)

Jobson, R.W. & Luckow, M. (2007) Phylogenetic Study of the Genus Piptadenia (Mimosoideae: Leguminosae) Using Plastid Trnl–f and Trnk/Matk Sequence Data. Systematic Botany 32 (3): 569–575. https://doi.org/10.1600/036364407782250544

Kleinhoonte, A. (1926) Leguminosae. In: Pulle, A., Neue Beitrage zur Flora Suriname IV. Recueil des Travaux Botaniques Néerlandais 22: 391–417.

Kleinhoonte, A. (1940) Mimosaceae. In: Pulle, A. (Ed.) Flora of Suriname. Vol. 2, part 2. J.H. de Bussy, Amsterdam. pp. 258–331.

Koster, H. (1816) Travels in Brazil. Longman, Hurst, Rees, Orme and Brown, London, 501 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.60564

Lima, A.G., Paula-Souza, J., Scalon, V.R. & Souza, V.C. (2021) Stryphnodendron flavotomentosum (Leguminosae, Caesalpinioideae, mimosoid clade), a new species from the Atlantic Forest, Brazil. Systematic Botany 46 (1): 1–5. https://doi.org/10.1600/036364421X16128061189431

Lima, A.G., Souza, V.C., Paula-Souza, J.P. & Scalon, V.R. (2020) Stryphnodendron in Flora do Brasil 2020. Jardim Botânico do Rio de Janeiro. Available from: http://floradobrasil.jbrj.gov.br/reflora/floradobrasil/FB23174 (accessed 11 March 2021)

Lima, H.C. (1995) Legumes of the Flora Fluminensis - J.M.C. Vellozo: updated list of tree species. Acta Botanica Brasilica 9 (1): 123–146. https://doi.org/10.1590/S0102-33061995000100006

LPWG (2017) A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. Taxon 66 (1): 44–77. https://doi.org/10.12705/661.3

MacBride, J.F. (1943) Flora of Peru. Field Museum of Natural History, Botany. 13 part 3 (1–2): 3–507.

Martins, E.M.O. (1972) Nova espécie de Stryphnodendron para a flora Amazônica. Leandra 2 (2): 121–123.

Martins, E.M.O. (1974) Stryphnodendron Mart. Leg. Mim. As espécies do nordeste, sudeste e sul do Brasil II. Leandra 3–4 (4–5): 53–66.

Martins, E.M.O. (1975a) Espécies novas de Stryphnodendron para a flora do Brasil. Leandra 5 (6): 89–94.

Martins, E.M.O. (1975b) Stryphnodendron Mart. (Leg. Mimosoideae): as espécies da região centro-oeste do Brasil. Leandra. 5 (6): 47–54.

Martins, E.M.O. (1977) Nova espécie de Stryphnodendron para a flora do Cerrado. Leandra 6–7 (7): 19–21

Martins, E.M.O. (1980a) A Stryphnodendron new to the Amazonian flora. Contributions from the University of Michigan Herbarium 14: 83–84.

Martins, E.M.O. (1980b) Distribuição geográfica do gênero Stryphnodendron com descrição de nova espécie (Leg., Mim.). Revista Brasileira de Biologia 40 (4): 729–732.

Martins, E.M.O. (1981) Stryphnodendron Mart. (Leguminosae-Mimosoideae) com especial referência aos taxa amazônicos. Leandra 10–11: 3–100.

Martius, C.F.P. (1837) Herbarium florae Brasiliensis. Munich [publisher not identified], 128 pp.

Martius, C.F.P. (1858) Tabula geografica brasiliae et terrarum adjacentium exhibens itinera botanicorum [et florae brasiliensis quinque provincias]. Provinciae florae brasiliensis. In: Martius, C.F.P., Eichler, A.W. & Urban, I. (Eds.) Flora brasiliensis Vol. 1, pars 1, fasc. 21. R. Oldenbourg, Monacchii et Lipsiae, pp. 1840–1906.

Miquel, F.A.W. (1845) Symbolae ad floram surinamensem. Linnaea 18 (5): 563–624.

Neill, D.A. & Occhioni, E.M.L. (1989) A new species of Stryphnodendron (Fabaceae: Mimosoideae) from Amazonian Ecuador. Annals of the Missouri Botanical Garden 76: 357–359. https://doi.org/10.2307/2399356

Occhioni, E.M.L. (1985) Nova espécie de Stryphnodendron Mart. (Leg. Mim.) para a Serra de Cristalina, Goiás. Boletim do Museu Botânico Kuhlmann 8 (1): 62–66.

Occhioni, P. (1959) Duas espécies novas para a flora do Brasil. Revista Brasileira de Biologia 19 (2): 207–209.

Occhioni-Martins, E.M. & Martins Jr., A.G. (1972) As espécies da Amazônia Brasileira. Leandra 2: 11–40.

Pastore, J.F.B., Mota, M., Menezes, H.F. & Trovó, M. (2021) Vellozo’s Florae Fluminensis: A new assessment of the São Paulo part of his collecting itinerary, its vegetation, and species list. Taxon 70 (5): 1078–1095. https://doi.org/10.1002/tax.12509

Pennington, T.D., Reynel, C. & Daza, A. (2004) Illustrated guide to the trees of Peru. Royal Botanic Gardens Kew, Richmond, 282 pp.

Poeppig, E.F. & Endlicher, S.F.L. (1845) Nova Genera et Species Plantarum. Vol. 3. Sumptibos Friderich Hofmeister, Leipzig, 91 pp.

Poiret, J.L.M. (1810) Encyclopédie Méthodique. Botanique. Supplément, vol. 1. Paris: Chez H.Agasse, 761 pp.

Polhill, R.M., Raven, P.H. & Stirton, C.H. (1981) Evolution and systematics of the Leguminosae. In: Polhill, R.M. & Raven, P.H. (Eds.) Advances in Legume Systematics, part 1. Royal Botanic Gardens Kew, Richmond. pp. 1–26.

Prance, G.T. (1973) Phytogeographic support for the theory of Pleistocene forest refuges in the Amazon basin, based on evidence from distribution patterns in Caryocaraceae, Chrysobalanaceae, Dichapetalaceae, and Lecythidaceae. Acta Amazonica 3 (3): 5–28. https://doi.org/10.1590/1809-43921973033005

Prance, G.T. (1977) The phytogeographic divisions of Amazonia and their influence on the selection of biological reserves. In: Prance, G.T. & Elias, T. (Eds.) Extinction is forever. New York Botanical Garden, Bronx, pp. 195–213.

Pulle, A. (1926) Neue Beiträge zur Flora Suriname IV. Recueil des Travaux Botaniques Néerlandais 22: 324–417.

Rafinesque, C.S. (1838) Sylva Telluriana. Philadelphia: printed for the author and publisher, 184 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.2757

Ribeiro, J.E.L.S., Hopkins, M.J.G., Vicentini, A., Sothers, C.A., Costa, M.A.S., Brito, J.M., Souza, M.A.D., Martins, L.H., Lohmann, L.G., Assunção, P.A., Pereira, E.C., Silva, C.F., Mesquita, M.R. & Procópio, L.C. (1999) Flora da Reserva Ducke. Guia de identificação das plantas vasculares de uma floresta de terra firme na Amazônia Central. Manaus: INPA-DFID, 800 pp.

Ribeiro, P.G., Luckow, M., Lewis, G.P, Simon, M.F., Cardoso, D., Souza, E.R., Silva, A.P.C., Jesus, M.C., Santos, F.A.R., Azevedo, V. & Queiroz, L.P. (2018) Lachesiodendron, a new monospecific genus segregated from Piptadenia (Leguminosae: Caesalpinioideae: mimosoid clade): Evidence from morphology and molecules. Taxon 67 (1): 37–54. https://doi.org/10.12705/671.3

Rizzini, C.T. & Heringer, E.P. (1966) Estudo sobre os sistemas subterrâneos difusos de plantas campestres. Anais Academia Brasileira de Ciências 38 (suppl.): 85–112.

Rizzini, C.T. & Heringer, E.P. (1987) As espécies anãs de Stryphnodendron Mart. (Leguminosae–Mimosoideae). Revista Brasileira de Biologia 47 (3): 447–454.

Rizzini, C.T. & Mattos Filho, A. (1968) Espécies novas da flora brasileira. Anais Academia Brasileira de Ciências 40 (2): 231–235.

Rodrigues, A.S., Chaves, N.S.T., Damasceno, A.D., Trindade, B.R., Martins, G.H.L. & Arantes, A.F. (2005) Aspectos clínicos da intoxicação experimental de bovinos pelos frutos de Stryphnodendron fissuratum Mart. (“rosquinha”). Ciência Animal Brasileira 6: 119–126.

Rodrigues, W.A. (1969) Contribuição ao estudo da flora amazônica: Stryphnodendron racemiferum (Ducke) W.Rodr., nova combinação. Ciência e Cultura 21 (2): 438.

Sagot, P.A. (1882) Catalogue des plantes phanérogames et cryptogames vasculaires de la Guyane Française. Annales des Sciences Naturelles; Botanique, sér. 6, 13: 283–336.

Simon, M.F., Pastore, J.F.B., Souza, A.F., Borges, L.M., Scalon, V.R., Ribeiro, P.G., Santos-Silva, J., Souza, V.C. & Queiroz, L.P. (2016) Molecular Phylogeny of Stryphnodendron (Mimosoideae, Leguminosae) and Generic Delimitations in the Piptadenia Group. International Journal of Plant Sciences 177 (1): 44–59. https://doi.org/10.1086/684077

Sousa-Baena, M.S., Garcia, L.C. & Peterson, A.T. (2013) Completeness of digital accessible knowledge of the plants of Brazil and priorities for survey and inventory. Diversity and distributions 20 (4): 369–381. https://doi.org/10.1111/ddi.12136

Spix, J.B. & Martius, C.F.P. (1828) Reise in Brasilien. Vol. 2. M. Lindauer, Munich. pp. 415–884.

Stafleu, F.A. & Cowan, R.S. (1976) Taxonomic Literature. A selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol. 1 A-G. 2<sup>nd</sup>. ed. Bohn, Scheltema & Holkema, Utrecht, 1136 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.48631

Stafleu, F.A. & Cowan, R.S. (1979) Taxonomic Literature. A selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types. Vol. 2 H-Le. 2<sup>nd</sup>. ed. Bohn, Scheltema & Holkema, Utrecht. Dr. W. Junk b.v., Publishers, The Hague. 991 pp.

Steryermark, J.A. (1957) Contributions to the flora of Venezuela: botanical exploration in Venezuela IV. Fieldiana: Botany 28 (4): 679–1225.

Steyermark, J.A. (1968) Contribuciones a la flora de la sierra de Imataca, altiplanicie de Nuria y región adyacente del Territorio Federal Delta Amacuro. Acta Botánica Venezuélica 3 (1–4): 49–175.

Strassburg, B., Brooks, T., Feltran-Barbieri, R., Iribarrem, A., Crouzeilles, R., Loyola, R., Latawiec, A.E., Oliveira Filho, F.J.B., Scaramuzza, C.A.M., Scarano, F.R., Soares-Filho, B. & Balmford, A. (2017) Moment of truth for the Cerrado hotspot. Nature Ecology and Evolution 1: 0099. https://doi.org/10.1038/s41559-017-0099

Sutton, S.Y. (1989) Nicarágua. In: Campbell, D.G. & Hammond, H.D. (Eds.) Floristic inventory of tropical countries: the status of plant systematics, collections, and vegetation, plus recommendations for the future. The New York Botanical Garden Press, New York. pp. 299–304.

Taubert, P.H.W. (1896) Beiträge zur Kenntnis der Flora des centralbrasilianischen Staates Goyaz. Mit einer pflanzengeographischen Skizze von E. Ule. Botanische Jahrbücher für Systematik, Pflanzengeschichte und Pflanzengeographie 21: 402–457.

ter Steege, H., Vaessen, R., Cárdenas-López, D., Sabatier, D., Antonelli, A., Oliveira, S.M., Pitman, N.C.A., Jørgensen, P.M. & Salomão, R.P. (2016) The discovery of the Amazonian tree flora with an updated checklist of all known tree taxa. Science Reports 6, 29549. https://doi.org/10.1038/srep29549

Thiers, B. (Ed.) (2018) Index herbariorum: a global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden’s Virtual Herbarium. Available from: http://sweetgum.nybg.org/science/ih/ (accessed 15 May 2018).

Vellozo, J.M.C. (1831) Florae Fluminensis Icones. Vol. 11. Off. Lithog. Senefelder, Paris. Tab. 1–127.

Vieira, R.R.S., Pressey, R.L. & Loyola, R. (2019) The residual nature of protected areas in Brazil. Biological Conservation 233: 152–161. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.02.010

Willdenow, C.L. (1806) Species Plantarum. Editio quarta. Vol. 4, part 2. Impensis G.C. Nauk, Berlin. pp. 633–1157.

How to Cite

Scalon, V.R., de Paula-Souza, J., de Lima, A.G. & Castro Souza, V. (2022)

A synopsis of the genus Stryphnodendron (Fabaceae, Caesalpinioideae, mimosoid clade)

. Phytotaxa 544 (3): 227–279. https://doi.org/10.11646/phytotaxa.544.3.1